İnternet gazeteleri gibi merak uyandıran, ilgi çekici ve iddialı bir başlık olduğunun farkındayım ama konu yapay zeka olunca ne yazarsanız ilgi çekici oluyor.
Yeni bir teknolojinin hayatı şekillendirmeye başlaması için laboratuvarlardan çıkıp toplumun tüm kesimlerine dokunabiliyor olması gerekiyor. Sadece ticari alanda faaliyet göstermesi bile yetmeyebilir. Çünkü, ticari alanda kullanıldığı zaman işi gereği ihtiyacı olan kişilerin kullanımından dolayı toplum faydasına olsa da herkese doğrudan ulaşamıyor. Böyle olunca da teknolojiden değil sonuçlarından fayda sağlanmış gibi bir durum oluşuyor.
Bu duruma en güzel örnek olarak interneti gösterebiliriz. İnternetin gelişimine baktığımızda önce savunma sanayinde kullanılmaya başlandı, sonra üniversitelerde ve kamu kurumlarında devam etti. Ancak, son kullanıcıya doğrudan ulaşmadığı için toplumda tam olarak yıkıcı etkisini gösteremedi. Türkiye’de bunu kıran şey ise üniversite (ÖSS) sonuçlarının internet üzerinden açıklanmaya başlanması oldu. Sınav sonuçlarını mektupla öğrenen nesil bir anda internet üzerinden öğrenmeye başlamıştı. Tabi bu olay internetin aslında ne olduğu ya da nerelerde kullanılabileceği ile ilgili neredeyse herkesin aklında büyük meraklar uyandırdı. Hatta uzun yıllar boyunca internet kafelerin camlarında “ÖSS Sonuçlarına Bakılır”, “TC Kimlik Numarası Verilir” gibi notlar görüldü. (TCKN'yi internet kafeden öğrendiğimiz dönemler!) İnternet böylece hayatı gerçek anlamda şekillendirmeye başlamış oldu.
Diğer örnek Facebook. İnternetin neredeyse tüm toplum tarafından benimsenip kullanılmaya başlaması sonrasında yeni ihtiyaçlar doğmaya başladı. Herkesin aklında aynı soru vardı, ilkokul arkadaşlarımı nasıl bulacağım? 😊 Tam bu noktada imdadımıza Facebook yetişti. Facebook benzeri onlarca arkadaşlık uygulaması olmasına rağmen, Facebook’un doğru soruyu sorarak herkesin ilgi alanına girmesiyle birlikte sosyal medya çağı başlamış oldu.
Bir diğer örnek yine sosyal medya üzerinden. Twitter’ın ilk çıktığı zamanlarda merak edip üyelik oluşturmuştum. Yapılan paylaşımlar Twitter’ın çıkış amacı olan anında durum paylaşımı konseptine uygundu. “Şu anda yemek yiyorum.”, “Hesap ödüyorum.”, “Karnım tekrar acıktı.” gibi ne takipçisine ne de paylaşım yapan kişiye faydası olmayan şeylerdi. Bu şekilde toplumun geneline hitap edemediği için toplumsal yaygınlığı ve etkisi hissedilemiyordu. Ancak, Arap Baharı gibi çeşitli toplumsal ve siyasal olaylarda kitleleri yönlendiren bir araç haline gelince, Twitter’ın kullanım amacı yeniden şekillenerek herkesi etkisine alan bir uygulama olmaya başladı.
Peki son yılların en popüler teknolojisi yapay zekada durum nasıl? 1950 yılında İngiliz matematikçi Alan Turing, “Makineler düşünebilir mi?” sorusuyla yapay zekanın kapısını araladı. Geçen 70 yıl içinde yapay zeka hakkında çok sayıda araştırmalar, çalışmalar yapıldı. Ancak, hiçbir dönem adından bugün olduğu gibi söz ettiremedi. Kullanılabilen veri miktarının özellikle son 10 yılda artması ve çok daha güçlü bilgisayarların üretilmesiyle birlikte yapay zeka endüstride aktif olarak kullanılmaya başlandı. Ticari faaliyetler kapsamında kullanıldığından dolayı merak uyandırıcı hatta gelecek için endişe verici olmasının dışında toplum tarafından magazinsel kavramdan öteye gidemedi. Ta ki ChatGPT’ye kadar. Bir anda tüm zamanların en kısa sürede en fazla kullanıcısına ulaşan bu uygulama yapay zeka tabanlı bir sohbet robotu olarak karşımıza çıktı. Klasik chatbot’lara benziyor ön yargısıyla sorduğumuz tüm sorulara aklı selim ve kendinden emin bir şekilde cevap alınca şaşkınlığımızı ve hayretimizi gizleyemedik. Öyle ki, geliştirdiği yazılımın takıldığı kısmında yardım isteyen, hastaneden aldığı kan sonuçlarını yorumlatan, akrostiş şiir yazdıran, ödev yaptıran, makale yazdıran ve daha birçok şekilde kullanan kişileri görmeye başladık. Sonuçların doğru olması insanları daha fazla kullanmaya ve yeni kullanım alanları üretmeye itiyor. Çok farklı kullanım alanları da göreceğiz yakında. Gerçi ilkokul arkadaşlarımı bulamadı ama neyse. 😊
ChatGPT’nin bu şekilde toplumun her kesimi tarafından kullanılmaya başlanmasıyla birlikte yapay zeka sahaya inmiş oldu ve artık hiçbir şey eskisi gibi olmayacak!
